
ضریب تبدیل غذایی در پرورش ماهی
ضریب تبدیل غذایی نسبت غذای داده شده به میزان افزایش وزن موجود است ، به عبارت دیگر ضریب تبدیل غذایی به معنای خوراک مورد نیاز برای افزایش وزن به میزان یک کیلوگرم است .
در پرورش ماهیان گرمابی حدود ۵۰ درصد از هزینه های تولید مربوط به خرید غذا و یا اقلام غذایی است ، 05-04 بنابراین کاهش ضریب تبدیل غذایی نقش به سزایی در افزایش سود پرورش دهندگان دارد .
عوامل موثر در ضریب تبدیل غذایی : کیفیت خوراک ، فاکتورهای محیطی پرورش ، مدیریت تغذیه ، وضعیت آبزی پرورشی کیفیت خوراک خصوصیات فیزیکی و شیمایی خوراک آبزیان ، بر ضریب تبدیل غذایی موثر است .
از جمله این خصوصیات به موارد زیر میتوان اشاره کرد :
درصد پروتئین قابل جذب غذا و نسبت پروتئین آن و تعادل اسیدهای آمینه کیفیت مواد بکار رفته در تهیه خوراک روش تولید غذا شناوری یا غرق شوندگی خوراک پایداری خوراک در آب قطر دانه های غذایی با توجه به اندازه دهان ماهی ویتامین ها و مواد معدنی و بالانس آنها فاکتورهای محیطی پرورش درجه حرارت آب استخر .
با افزایش دمای آب ، میزان مصرف غذا افزایش مییابد و هضم و جذب غذا در دمای بهینه بهترین باز دهی را دارد .
میزان اکسیژن محلول در آب :
با کاهش آن میزان مصرف غذا کاهش مییابد .
استرس :
در شرایط استرس فرایند هضم و جذب به درستی صورت نمیگیرد . اجبار آبزی به مصرف انرژی یا حرکت در آب موجب هدر رفتن غذا می شود .
وجود موجودات ناخواسته رقبای غذایی در استخر باعث کاهش ضریب تبدیل غذایی میشود .
وضعیت آبزی پرورشی اندازه ماهی :
ماهیان کوچکتر نسبت به ماهیان بزرگتر سریعتر رشد میکنند زیرا ظرفیت روده آنها نسبت به جثه بالاتر است . این نسبت با افزایش وزن ماهی کاهش مییابد .
بلوغ جنسی :
با تکامل غدد جنسی ، میزان رشد ماهی کاهش مییابد . ماهی سالم با اشتهای خوب غذای خورده شده را بهتر هضم و جذب می نماد و باعث بهبود و جذب می نماد و باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی میشود .
در حرفه پرورش آبزیان مهمترین رقم هزینه های تولید مربوط به غذائی است که در استخرها ریخته می شود.
بطوریکه در پرورش ماهیان سردابی بین 70-50 درصد – در پرورش ماهیان گرمابی بین 50-40 درصد و در پرورش میگو هم بین 70 تا 50 درصد از هزینه های تولید مربوط به خرید غذا و یا اقلام غذایی هستند .
بنابراین هرگونه کاهش ضریب تبدیل غذایی عملاً به معنی افزایش سود پرورش آبزیان است .
چه عواملی ضریب تبدیل غذایی را تحت تأثیر قرار می دهند ؟
1– کیفیت غذا :
چه از نظر فیزیکی و چه از نظر شیمیایی می تواند بر ضریب تبدیل مؤثر باشد .
مثلاً : درصد پروتئین قابل جذب غذا و نسبت پروتئین آن و تعادل اسیدهای آمینه و کیفیت مواد بکار رفته در تهیه غذا .
روش تولید غذا در کارخانه شناوری یا غرق شوندگی غذا بسته به گونه پرورشی پایداری غذا در آب قطر دانه های غذایی باتوجه به اندازه دهان ماهی و یتامین ها و مواد معدنی و بالانس آنها است .
2- فاکتورهای محیطی پرورش :
مهمترین فاکتورهائی که ضریب تبدیل غذا را تحت تأثیر قرار می دهند : اکسیژن محلول در آب : ضریب تبدیل غذا را بشدت تحت تأثیر قرار می دهد .
استرس : در شرایط استرس غذا های خورده شده هضم و جذب نمی شوند .
دمای محیط : هضم و جذب غذا در دمای اپتیموم بهترین باز دهی را دارد . اجبار کردن ماهی يا میگو به مصرف انرژی یا حرکت در آب موجب هدر رفتن غذا می شود . وجود موجودات ناخواسته ( رقبای غذایی ) در استخر .
3- مدیریت تغذیه :
نقش مدیریت تغذیه هم به اندازه کیفیت غذا و آب مهم است . مثلاً :
دفعات تغذیه در روز :
هر چه این دفعات بیشتر شوند باز دهی بهتر است . محل های غذا دهی و زمان غذا دهی ثابت باشند .
دقت در محاسبه مقدار غذای روزانه مورد نیاز استخر . غذای فرموله شده اثرات بهتری نسبت به خوراک تک ماده ای ( مثل گندم ) دارد .
4- وضعیت سلامتی آبزی مورد پرورشی :
و بالأخره ماهی سالم با اشتهای خوب غذای خورده شده را بهتر هضم و جذب می نماید .
کلام آخر :
رعایت موارد یاد شده منجر به مصرف غذای کمتر می شود . در عمل این موضوعات آنقدر اهمیت پیدا می کنند که دیده شده که دو مزرعه ای که تولید محصول آنها تقریباً هم اندازه بوده
یکی دو برابر دیگری غذا مصرف کرده است .
بنابراین توجیه اقتصادی پرورش آبزیان با این موارد ارتباط مستقیم دارد .
تهیه و تدوین توسط مدیریت مجموعه کپور فیش مهندس اقایاری .
فروشگاه کپور فیش | مرکز تکثیر و فروش انواع بچه ماهی