شرایط فیزیکی آب در استخر های پرورش ماهی:

1. درجه حرارت استخر های پرورش ماهی : منابع و نظریه های گوناگونی در این رابطه وجود دارد که تقریبا همه آنها در محدوده دمایی بین 18 تا 30 درجه سانتیگراد اتفاق نظر دارند …

بنابراین هنگامی که با شروع فصل گرم (ابتدای بهار) دمای آب وارد محدوده موردنظر گردید، فعالیتهای حیاتی ماهیان گرم آبی آغاز، در 22 تا 26 درجه سانتیگراد به اوج رسیده و در اواخر تابستان و اواخر پاییز با سرد شدن آب، کاهش یافته و اصطلاحا ماهیان تا بهار سال آینده به خواب زمستانی فرو می روند.

2. رنگ آب استخر های پرورش ماهی: تابش نور خورشید به سطح آب شرایطی مساعد برای فتوسنتز گیاهان و جلبکهای تک یاخته ای (فیتوپلانکتون) موجود در آب فراهم می کند. با ادامه این شرایط، جمعیت آنها در اثر تکثیر افزایش می یابد تا اینکه رنگ آب را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

از آنجا که فیتوپلانکتون ها غذای با ارزشی بوده و به صورت مستقیم و غیرمستقیم مورد استفاده تقریبا 70 % ماهیان استخر (کپور نقره ای 60%، کپور سرگنده 10%-5%) می باشند، بنابراین فاکتور رنگ آب یکی از معیارهای مهم تشخیص کیفیت غذایی استخر به شمار رفته و باید زرد مایل به سبز (زیتونی-قهوه ای) باشد که نشانه وجود فیتوپلانکتون های مفید در استخر است. اگر رنگ آب استخر سبز روشن باشد، نشانه وجود پلانکتون هایی است که رنگ سبز-آبی را منعکس می کنند و از آنجایی که فیتوپلانکتون های سمی در ردیف سبز-آبی ها قرار دارند، لذا برای جلوگیری از احتمال خطر تشکیل آنها بررسی بیشتری موردنیاز است. معمولا در اواخر مرداد و شهریورماه بعضی از استخرها با افزایش تعداد فیتوپلانکتنهای سمی که موجب مسمومیت ماهی کپورهای نقره ای می شوند موجه هستند.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کنیم، گل آلودگی آب در اثر شدت یا باردار بودن آب ورودی، فعالیت و کندوکاو ماهی ها و سایر موارد مشابه است که نباید پرورش دهنده را در تشخیص رنگ آب گمراه سازد.

3. شفافیت: جهت افزایش بار غذایی استخر، روش کوددهی با استفاده از کودهای معدنی (شیمیایی) و آلی (دامی-گیاهی) به کار می رود. کوددهی با ایجاد شرایط مناسب برای تغذیه و تکثیر فیتوپلانکتون ها موجب می شود تا رشد جمعیت آنها در مقایسه با شرایط معمولی آهنگ سریعتری به خود بگیرد. از طرف دیگر، به کار بردن بیش از حد و کنترل نشده کودها، علاوه اتلاف آن و زیان اقتصادی با ایجاد تراکم بیش از حد در جمعیت فیتوپلانکتونها و سایر گیاهان، محدودیتهایی در استخر به وجود می اورند که افزایش غیرعادی اکسیژن در روز و کتهش بیش از حد آن در شب از آن جمله اند.

پدیده فوق تحت عنوان شکوفایی جلبکی از عوامل منفی در پرورش ماهیان گرم آبی محسوب می شود.

 لازم به ذکر است که فیتوپلانکتون ها با وجود اینکه تک یاخته ای بوده و با چشم غیرمسلح قابل رویت نیستند (سبزینه موجود در آب در واقع ابری است که از تجمع میلیاردها فیتوپلانکتون حاصل شده است) مانند گیاهان عالی در روز گازکربنیک موجود در آب را جذب و اکسیژن آزاد نموده اما در شب این روند کاملا معکوس شده یعنی علاوه بر اینکه اکسی»نی تولید نمی کنند بلکه خود نیز به صف مصرف کنندگان اکسیژن پیوسته و گازکربنیک به محیط اضافه می کنند و مجموع این عوامل باعث می شود تا میزان اکسیژن محلول در آب سریعتر کاهش یابد که در صورت تراکم جمعیت فیتوپلانکتونها به حدی بر شرایط حیاتی استخر تاثیرگذار است که کاهش شدید اکسیژن و بروز خفگی و تلفات ناشی از آن را در جمعیت ماهیان در پی خواهد داشت.

برای اینکه غلظت مواد غذایی (تراکم فیتوپلانکتونها) را در استخر به دست آوریم از روشی بسیار ساده و درعین حال موثر استفاده می کنیم؛ در این روش از وسیله ای به نام سشی دیسک استفاده می شود این وسیله شامل یک صفحه دایره ای شکل فلزی دو رنگ (سفید و سیاه) و یک میله فلزی که برحسب سانتی متر مدرج شده است. برای استفاده از آن نیز به شرح زیر عمل می کنیم:

الف-اطمینان حاصل می کنیم که شرایط برای به کار بردن سشی دیسک و تعیین شفافیت مهیا است. این شرایط در صورت تابش آفتاب در صبح زود و قبل از به کار بردن کود محقق شده و در مقابل در هوای ابری، بارانی، هنگام غروب یا شب و همچنین در صورت گل آلودگی آب این عملیات ارزشی ندارد.

ب-سشی دیسک را به آرامی و به صورت مستقیم در آب تا جایی فرو می بریم که قسمت تیره رنگ صفحه محو شود (اندازه فرورفته را از روی میله مدرج می خوانیم= d1) سپس به فرو بردن سشی دیسک تا جایی ادامه می دهیم تا رنگ روشن صفحه نیز محو شود (آن اندازه را نیز یادداشت می کنیم= d2) میانگین دو عدد به دست آمده عمق شفافیت استخر ما خواهد بود.

شفافیت مطلوب بین 15 تا 30 سانتیمتر است. بدیهی است که شفافیت بالاتر از 30 سانتیمتر دال بر پایین بودن ارزش غذایی و فیتوپلانکونی استخر بوده و شفافیت کمتر از 15 سانتیمتر احتمال بروز خفگی را افزایش می دهد .